Սեպտեմբերի 18-ին, հանդիսապետութեամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագոյն Պատրիարք եւ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի, Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնում տեղի ունեցաւ հիմնանորոգուած Վեհարանի, Ս. Հայրապետաց մատուռի եւ նորակառոյց հանդիսութիւնների սրահի բացման հանդիսաւոր արարողութիւնը: Վեհարանի համալիրի նորոգութեան ու կառուցապատման աշխատանքներն իրականացուել են ազգային բարերար Սամուէլ Կարապետեանի եւ Կարապետեան ընտանիքի սրտաբուխ նուիրատուութեամբ:
Արարողութեանը ներկայ էին ՀՀ նախագահ Արմէն Սարգսեանը, ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանը, բարերար Սամուէլ Կարապետեանը, պետական այրեր, Հայ Եկեղեցու թեմակալ առաջնորդներ, Մայր Աթոռի միաբաններ, Գերագոյն հոգեւոր խորհրդի անդամներ, ՀԲԸՄ նախագահ Պերճ Սեդրակեանը, տարբեր երկրներից Հայաստան ժամանած բարերար հայորդիներ, Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետութեան վաստակեալ նախագահ Եօախիմ Գաուկը եւ այլ հրաւիրեալներ:
Հանդիսութիւնը սկսուեց նորակառոյց Ս. Հայրապետաց մատուռի առջեւ, ուր Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի հանդիսապետութեամբ կատարուեց Վեհարանի ողջ համալիրի օրհնութեան կարգը, հաւարտ որի «Լուսաւորեա Երուսաղէմ» շարականի երգեցողութեան ներքոյ Վեհափառ Հայրապետը եւ մեծարգոյ բարերար Սամուէլ Կարապետեանը վառեցին եւ մատուռի Ս. Սեղանի վրայ տեղադրեցին մշտավառ կանթեղն ու աղօթքի առաջին մոմը։
Վեհարանի բացման արարողութիւնը շարունակուեց Վեհարանի կենտրոնական մուտքի առջեւ, որտեղ ձեռամբ Մայր Աթոռի լուսարարապետ Գերաշնորհ Տ. Հովնան եպիսկոպոս Յակոբեանի եւ «Տաշիր» խմբի փոխնախագահ տիար Նարեկ Կարապետեանի կատարուեց Հայրապետական օրհնութեան արձանագրութեան քարի քօղազերծումը: Այս բարեպատեհ առիթով տեղի ունեցաւ նաեւ Վեհարանի վերաբացման կապակցութեամբ թողարկուած նամականիշի մարման արարողութիւնը։ Նամականիշի մարումն իրականացրեցին ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդիւնաբերութեան նախարար Յակոբ Արշակեանը, Մայր Աթոռի Վարչատնտեսական բաժնի տնօրէն Գերաշնորհ Տ. Մուշեղ եպիսկոպոս Բաբայեանը եւ «Հայփոստ» ՓԲԸ տնօրէն Հայկ Աւագեանը:
Այնուհետեւ Նորին Սրբութիւն Գարեգին Երկրորդ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը եւ ազգային բարերար Սամուէլ Կարապետեանը կտրեցին հիմնանորոգուած Վեհարանի մուտքի ժապաւէնը, որից յետոյ «Հրաշափառ» շարականի ներքոյ բացուեցին հայրապետանիստի դռները եւ ներկաները Հայոց Հայրապետի առաջնորդութեամբ մուտք գործեցին Վեհարան:
Նորոգեալ Վեհարանի սրահներով շրջայցից յետոյ ամէնքը մէկտեղուեցին հանդիսութիւնների շքեղակառոյց դահլիճում, որտեղ շարունակուեց բացման արարողութիւնը:
Տէրունական աղօթքից եւ ՀՀ օրհներգից յետոյ ցերեկոյթի մասնակիցները դիտեցին «Շողակաթ» հեռուստաընկերութեան ֆիլմը Կարապետեան բարերար ընտանիքի մասին, որից յետոյ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն իր օրհնութեան խօսքն ուղղեց ներկաներին:
«Մեծարգոյ նախագահ Հայաստանի Հանրապետութեան,
Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետութեան վաստակեալ նախագահ Եօախիմ Գաուկ,
Սիրելի հոգեւոր հայրեր, պետական այրեր եւ ներկանէր,
Ողջունում ենք ձեզ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում եւ Հայրապետական Մեր սէրն ու օրհնութիւնը բերում ամէնքիդ: Այսօր բերկրալի զգացումներով համախմբուել ենք հայոց հոգեւոր կենտրոնում՝ հիմնանորոգուած Վեհարանի, նորակառոյց Սրբոց Հայրապետաց մատրան եւ հանդիսութիւնների սրահի բացման հանդիսաւոր արարողութեանը:
Նոր Վեհարանի՝ պատմական այս շէնքի նորոգութիւնը եւ համալիր կառուցապատումը նշանակալի իրադարձութիւն է Հայաստանեայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու, հաւատաւոր մեր ժողովրդի համար: Աշխարհի բոլոր կողմերում համայն հայութեան հայեացքը մշտապէս ուղղուած է դէպի աստուածակառոյց Սուրբ Էջմիածինը, դէպի ակունքը իր քրիստոնէական էութեան ու ազգային ինքնութեան: Դարեր ի վեր, բոլոր ժամանակներում, անգամ՝ դաժան փորձութիւններին յանդիման, հայոց հոգեւոր կենտրոնը վերակառուցուել է, պահպանուել եւ բարեզարդուել, եղել մեր հաւատաւոր ժողովրդի հոգածութեան ու խնամքի առարկան:
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի շինութիւններից իւրաքանչիւրն իր դարաշրջանի կնիքն է կրում եւ ունի իր կառուցման ուրոյն պատմութիւնը՝ զարդարեալ վառ վկայութիւններով մեր ժողովրդի զաւակների հաւատոյ գործերի, Մայր Աթոռի հանդէպ որդիական նուիրումի եւ նրա առաքելութեանը զօրավիգ լինելու նախանձախնդրութեան: Նոր Վեհարանի կառուցումը սկսուել է ազգային մեծ բարերար Ալեքսանդր Մանթաշեանի սրտաբուխ նուիրատուութեամբ 1910 թուականին եւ տեւել շուրջ հինգ տարի: Պատմական հարկադրական հանգամանքներով պայմանաւորուած, սակայն, տեւական ժամանակ շէնքը ծառայել է որպէս զինուորական հոսպիտալ: Շուրջ 60 տարիներ առաջ Վազգէն Ա Հայրապետի ջանքերով այն վերադարձուել է Մայր Աթոռին եւ նորոգուելով ծառայել որպէս հայրապետական նստավայր: Հայոց հոգեւոր կենտրոնի նորոգութիւնն ու բարեզարդումը, արդարեւ, նպաստ է Հայ Եկեղեցու առաքելութեան արդիւնաւորմանը, որպէսզի այն շարունակի միաւորել ու համախմբել մեր ժողովրդին, զօրացնել հոգեւոր ու ազգային արժէքներով, շաղկապել Արարատի շուրջը տարածուած իր հայրենիքին, Քրիստոսով առաջնորդութեան եւ փրկութեան անխախտ յոյսին:
Շքեղազարդ այս իրագործումները՝ Վեհարանի վերստին նորոգութիւնը, Սրբոց Հայրապետաց մատրան եւ հանդիսութիւնների սրահի կառուցումը կեանքի են կոչուել ազգային մեծ բարերարներ տէր եւ տիկին Սամուէլ եւ Էթերի Կարապետեանների իշխանական սրտաբուխ նուիրատուութեամբ: Տիար Սամուէլ Կարապետեանի անունը քաջ ծանօթ է մեր ժողովրդին՝ որպէս հայրենասէր ու ազգանուէր անձ եւ մեծ բարեգործ: Բարեգործութիւնը նրա հոգու մղումն է, արտայայտութիւնն է նրա բարեպաշտ էութեան եւ անկեղծ ձգտումի՝ նպաստելու ազգի եւ Եկեղեցու բարօրութեանն ու առաջընթացին: Այս յանձնառու ոգով նա սիրով ստանձնեց հանդիսութիւնների դահլիճի կառուցման հովանաւորութիւնը: Այնուհետ տեղեկանալով Վեհարանի նորոգման ծրագրին՝ տիար Սամուէլ Կարապետեանը իրեն յատուկ մեծահոգութեամբ կամեցաւ նաեւ ամբողջապէս ստանձնել Վեհարանի հիմնովին նորոգութիւնը:
Բարերարի գովարժան նախանձախնդրութեամբ այսօր վայելչագեղ նորոգուած է Վեհարանը իր շրջակայքով: Այսօրինակ գեղեցիկ իրագործումներով շէնանում եւ բարեզարդւում է համայն հայութեան հոգեւոր օրրանը՝ ի նպաստ Սուրբ Էջմիածնի առաքելութեան արդիւնաւորման: Վեհարանը, արդիական միջոցներով յագեցած հանդիսութիւնների սրահով, այսուհետ առաւել ընդարձակ հնարաւորութիւններով պիտի շարունակի ծառայել հոգեւոր, մշակութային, կրթական, գիտական գործունէութեանը մեր Սուրբ Եկեղեցու: Այս համալիրում գեղեցկօրէն ներկառուցուած Սրբոց Հայրապետաց մատուռը մի նոր սրբավայր պիտի լինի աղօթքի եւ սուրբ հայրապետների բարեխօսութեան հայցի՝ մեր երկրի, մեր ժողովրդի եւ համայն աշխարհի համար, որ պիտի բարձրանայ Վեհարանի հարկի ներքոյ հանգրուանողների շուրթերից:
Փառք եւ գոհութիւն ենք բարձրացնում առ Աստուած, որ ազգիս շնորհում է բարերար զաւակներ, որոնց ջանքերով նորոգւում են մեր եկեղեցիները, կառուցւում նոր աղօթավայրեր, շէնանում հոգեւոր կեանքը: Առաջիկային ուրախութիւնը պիտի ունենանք աւարտուած տեսնելու նաեւ համազգային հանգանակութեամբ եւ բարերարների ազնիւ յանձնառութեամբ իրականացուող Մայր Տաճարի նորոգութիւնը: Արդարեւ, շնորհ եւ օրհնութիւն է տէրունահաստատ Սուրբ Էջմիածինը բարեզարդելը եւ՛ բարերարների, եւ՛ ջանադիր աշխատանք իրականացնողների, եւ՛ Հայոց Հայրապետների համար: Բարերարների երախտարժան գործունէութիւնը ցանկալի օրինակ է ազգիս զաւակներին՝ իրենց կարողութիւնները, շնորհները, ունակութիւնները, ժամանակը ծառայեցնելու բարի գործերի, հայրենիքի, ժողովրդի եւ Եկեղեցու կեանքի բարեփոխմանն ու զարգացմանը: Յիրաւի, յատկանշական է խօսքը, որը մշտապէս որպէս մաղթանք հնչում է մեր ժողովրդի շուրթերից. «Երանի, որ ունիցի յիշատակ ի Սուրբ Էջմիածին», – ասաց Ամենայն Հայոց Հայրապետը:
Այս ուրախալի առիթով վերստին Հայրապետական Մեր օրհնութիւնն ենք բերում սիրելի տէր եւ տիկին Սամուէլ եւ Էթերի Կարապետեաններին, ազգային եւ եկեղեցական մեր կեանքի անդաստանում նշանակալի իրագործումների, իրենց մշտավառ հաւատքի, Հայ Եկեղեցու առաքելութեանը շարունակաբար սատարելու համար: Կարապետեան բարեպաշտ ընտանիքի զաւակների ազգանուիրումի ու եկեղեցասիրութեան ոգին կրթուել է ծնողական հոգածու խնամքի եւ դաստիարակութեան ներքոյ յարգարժան տիար Սարգիս Կարապետեանի եւ հոգելոյս իր սիրելի տիկնոջ`Ամալեայ Կարապետեանի, ում այսօր աղօթքով ենք յիշում:
Մեր հայցն ու մաղթանքն է, որ Ամենակալն Աստուած արեւշատ, քաջառողջ եւ երջանիկ պահի Կարապետեան բարեգործ ընտանիքի բոլոր անդամներին, Ձեզ, սիրելի բարերար, պարգեւի նորանոր յաջողութիւններ ու ձեռքբերումներ Ձեր գործունէութեան մէջ:
Գոհունակ սրտով Հայրապետական Մեր գնահատանքն ենք բերում նաեւ ճարտարապետներին, շինարարներին եւ բոլոր երախտաւորներին՝ իրենց ամբողջանուէր ջանքերի եւ գովարժան աշխատանքի համար:
Աղօթում ենք, որ Բարձրեալ Տէրը Իր Սուրբ Աջի հովանու ներքոյ խաղաղ ու ապահով պահպանի մեր հայրենիքը, աշխարհասփիւռ մեր ժողովրդին եւ անսասան ու պայծառ՝ մեր Սուրբ Եկեղեցին` մշտապէս առատացնելով հայրենաշեն ու եկեղեցանուէր նման իրագործումների բերկրանքը հայոց կեանքում: Թող Քրիստոս մեր Տէրը յաւէտ շէն ու պայծառ պահի Իր հաստատած Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը»:
Հաւարտ խօսքի Նորին Սրբութիւնը տիար Սամուէլ Կարապետեանին Հայոց Եկեղեցուն մատուցած իր բացառիկ ծառայութիւնների բարձր գնահատանքով շնորհեց «Սուրբ Էջմիածնի ասպետ» պատուոյ բարձրագոյն շքանշանը: Ի յիշատակ այս իրադարձութեան բարերարին յանձնուեց նաեւ Վեհարանի թանգարանում ցուցադրուող Ոսկէ Խաչի մանրակերտը:
Յիշարժան այս առիթով խօսքով հանդէս եկաւ նաեւ ՀՀ նախագահ Արմէն Սարգսեանը:
«Մեր օրերում յաճախ ենք ականատես լինում, թէ ինչպէս են աշխարհի տարբեր վայրերում խեղաթիւրւում արժեհամակարգերը, ինչպէս են քաղաքակրթութիւնները զոհաբերւում քաղաքականութեանը, մարդկային յարաբերութիւնները՝ աշխարհաքաղաքական շահերին, ինչպէս են մարդիկ միմեանց հանդէպ դառնում անտարբեր ու օտար:
Մինչդեռ մեզ անհրաժեշտ է համախմբուած ու աւելի սրտացաւ լինել միմեանց հանդէպ, հայրենիքի հանդէպ, պետութեան հանդէպ, ազգի հանդէպ, Եկեղեցու հանդէպ, բանակի հանդէպ, մեր ազգային արժէքների հանդէպ:
Հայաստանը գտնւում է ոչ միայն քաղաքակրթութիւնների համախմբման, այլեւ՝ քաղաքակրթութիւնների բախման խաչմերուկում: Հայ Եկեղեցին եւ մեր հաւատքը եղել ու մնում են մեր ազգային ինքնութեան խարիսխը եւ յենարանը», – մասնաւորապէս նշեց ՀՀ նախագահը:
Այնուհետեւ Իր սրտի խօսքը Վեհափառ Հայրապետին եւ ներկաներին ուղղեց Մայր Աթոռի բարերար տիար Սամուէլ Կարապետեանը:
«…Մեր ժողովրդի հոգեւոր արժէքների պահապանը միշտ եղել է մեր Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցին: Եւ մեզ՝ որպէս աշխարհում քրիստոնէութիւնը պետական կրօն ընդունած առաջին ազգի համար, հաւատը դարձել է գոյութեան հիմք, իսկ Եկեղեցին՝ աշխարհասփիւռ հայութեան միասնութեան երաշխաւոր: Սա յատկապէս արդիական է նաեւ մեր օրերում։
Էջմիածինը Հայոց Եկեղեցու սիրտն է։ Ուր էլ որ մենք՝ հայերս, լինենք, մեր սրտերն ու աղօթքներն ուղղուած են դէպի Մայր Աթոռ։ Յոյս ունեմ, որ վերակառուցուած վեհարանը հայ ժողովրդի, մեր հոգեւոր արժէքների պահպանման օջախ կը դառնայ: Այսուհետ այս պատերի ներքոյ հնարաւոր կը լինի աշխարհի տարբեր ծայրերից ժամանած բարձրաստիճան հիւրերի ընդունել ըստ արժանուոյն։ Այդ նպատակով էլ ես պնդեցի, որ նստավայրը բարեկարգուի առաւելագոյն շքեղութեամբ», – ասաց մեծարգոյ բարերարը` ուրախութիւն յայտնելով ծրագրի իրագործման առիթով, որը կոչուած է պահպանելու Հայոց Եկեղեցու ժառանգութիւնը հաջորդ հարյուրամյակների համար:
Հանդիսութեան ընթացքում երաժշտական կատարումներով հանդես եկան Երեւանի պետական կամերային երգչախումբը (խմբաւար՝ ՀՀ արուեստի վաստակաւոր գործիչ Յարութիւն Թոփիկեան), ՀՀ ժողովրդական արտիստ, դաշնակահարուհի Սուետլանայ Նաւասարդեանը, ՀՀ վաստակաւոր արտիստ, երգիչ Գեւորգ Յակոբեանը եւ միջազգային մրցոյթների դափնեկիր, ջութակահարուհի Անուշ Նիկողոսեանը: Ելոյթ ունեցաւ նաեւ «Սայաթ-Նովայ» աշուղական երգի վաստակաւոր անսամբլը՝ ղեկավարութեամբ ՀՀ ժողովրդական արտիստ, պրոֆ. Թովմաս Պողոսեանի:
Ցերեկոյթը եզրափակուեց Հայրապետական մաղթերգով, որից յետոյ տեղի ունեցաւ պաշտօնական ճաշկերոյթ:
