Ս. Թադէոս եւ Ս. Բարթողիմէոս առաքեալներու տօնին առիթով դուրս բերուեցաւ Աստուածամուխ Ս. Գեղարդը

Հայաստանեայց առաքելական Ս. եկեղեցին Դեկտեմբեր 3-ին նշեց հայոց աշխարհի առաջին լուսաւորիչներ Ս. Թադէոս եւ Ս. Բաթողիմէոս առաքեալներուն տօնը. այս առիթով Ս. Էջմիածինի մէջ Ս. պատարագ մատուցուեցաւ՝ հանդիսապետութեամբ Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց կաթողիկոսին։ Պատարագիչն էր Մայր Աթոռի հոգեւոր-կրթական հաստատութիւններու վերատեսուչ Գէորգ եպիսկոպոս Սարոյեան:

Ս. պատարագին ընթացքին հայրապետական հանդիսաւոր թափօրով մայր տաճար բերուեցաւ Աստուածամուխ Ս. Գեղարդը, որպէսզի հայութեան հոգեւոր կեդրոնին մէջ մէկտեղուած հաւատացեալ ժողովուրդը կարելիութիւն ունենայ համբուրելու հրաշագործ Ս. Գեղարդը եւ ստանալու աստուածային օրհնութիւններ:

Իր քարոզին մէջ՝ անդրադառնալով տօնի կարեւորութեան՝ Գէորգ սրբազանը ըսաւ. «Այսօր հայաստանեայց առաքելական Սուրբ եկեղեցին մեծ հանդիսաւորութեամբ նշում է իր առաջին լուսաւորիչների, հայոց հաւատի հիմնադիր նահապետների՝ Ս. Թադէոսի եւ Ս. Բարթողիմէոսի տօնը: Օրն այս համազգային նշանակութիւն ու համազգական խորհուրդ ունի, որով ազդարարւում է հայ ժողովրդի քրիստոնէական պատմութեան սկիզբը, մի պատմութիւն, որ շարունակում է հիացմունքի եւ ներշնչման աղբիւր հանդիսանալ աշխարհի բոլոր քրիստոնեայ ժողովուրդների համար, գրաւել դէպի այն արտասովորն ու գեղեցիկը, որ յատուկ է հայոց բարեպաշտական ոգուն: Իմ խորին համոզմամբ, այս յարգանքի հիմնական պատճառներից մէկն այն է, որ յիշեալ պատմութիւնը հոգեւոր կեանքի վերաբերեալ շատ առանցքային մի բացայայտում է անում իւրաքանչիւր քրիստոնեայի համար. այն սովորեցնում է մեզ, որ հաւատը պահանջում է հաւատարմութիւն: Այս իմաստով օրուայ խորհուրդը ոչ միայն առիթ է ընձեռում մեզ վերանորոգելու մեր ուխտը սուրբ առաքեալների քարոզութեան առջեւ, այլեւ խորհրդածելու այն աստուածային շնորհի մասին, որով հայոց հոգեւոր անդաստանի մշակութեան նուիրական գործը յանձնարարուեց Տիրոջ հաւատարիմ երկու վկաներին, Թադէոսին եւ Բարթողիմոսին, որոնց անմահ յիշատակն է պանծացնում այսօր Մայր Եկեղեցին՝ հրաւիրելով իր զաւակներին մասնակից լինելու այն խնդութեանը, «որ ի վեր է քան զամենայն միտս եւ զբանս»:

Ներկայացնելով առաքեալներուն քարոզչութիւնը եւ անդրադառնալով առաջին լուսաւորիչներու առաքինի կերպարին՝ սրբազան հայրը դիտել տուաւ, որ անոնց առաքելութիւնը հայութեան համար կարեւոր է այն իմաստով, որ անով կ՛ազդարարուի քրիստոնէական ոգիին ծնունդը հայ մարդու կեանքին մէջ: Ան նաեւ լուսարձակի տակ առաւ աստուածամուխ Ս. Գեղարդը դուրս բերելու երեւոյթին՝ հաստատելով, որ անիկա բացառիկ կարեւորութիւն ունի ո՛չ միայն հայ ժողովուրդին, այլ նաեւ ողջ քրիստոնեայ աշխարհին համար՝ իբրեւ նուիրական մասունք, զոր տեսնելու համար ամէն տարի աշխարհի չորս ծագերէն ուխտաւորներ կու գան Հայաստան: «Այն ոչ միայն հայոց հաւատի առաքելական ծագման խորհրդանիշ է մեզ համար, այլեւ աստուածային ողորմութեան բարձրագոյն դրսեւորում հայ ժողովրդի կեանքում, քանզի Նախախնամութիւնը հէնց հայ ազգին ընտրեց՝ պահպանելու քրիստոնէական հաւատի մեծագոյն սրբութիւններից մէկը՝ աստուածամուխ Սուրբ Գեղարդը, որի վրայ մեր Տէր եւ Փրկիչ Յիսուս Քրիստոսի կենարար արեան հետքերն են դրոշմուած: Եւ բնական է, որ Տիրոջը խոցած գեղարդը սեփական ձեռքերով շօշափած ժողովուրդը չպիտի ընկրկէր պատմութեան դաժան փորձութիւնների առջեւ, քանզի Պօղոս առաքեալի նման նա նոյնպէս բազմաթիւ անգամներ անյողդողդ կերպով նայել է մահուան աչքերի մէջ եւ ասել՝ «Ինձ համար կեանքը Քրիստոս է, իսկ մեռնելը՝ շահ» (Փիլիպ. Ա.21)»:

Իր քարոզը եզրափակելով, Գէորգ եպս. Սարոյեան հաստատեց, որ հայուն ոգիին զօրութիւնը հայկական ժառանգութեան հանդէպ հաւատարմութեան մէջ է. «Մենք միշտ յաղթանակած ենք դուրս եկել փորձութիւններից, երբ հաւատարիմ ենք մնացել մեր եկեղեցուն, այն հաւատի շնորհին, որ երկու հազարամեակ առաջ հայոց հողում սերմանեցին Քրիստոսի հաւատարիմ երկու վկաները՝ Թադէոս եւ Բարթողիմէոս առաքեալները: Եկէք այսօր օգտագործենք ընծայած առիթը, Սուրբ Գեղարդին երկրպագելու միջոցով վերանորոգենք մեր ուխտը հայոց առաջին լուսաւորիչների քարոզի առջեւ, այդ քարոզին համահունչ կերտենք մեր կեանքը, արժանի լինենք կոչուելու կենդանի վկաներ առաքելական մեր Սուրբ հաւատքի»:

Ս. պատարագի աւարտին Ամենայն Հայոց կաթողիկոսը Ս. Գեղարդով օրհնեց ներկայ ժողովուրդը։ Սուրբ Գեղարդը մայր տաճարին մէջ մնաց մինչեւ երեկոյեան ժամերգութեան աւարտը: