ՄԻՆՉ  ԱՅԴ  ՓՈՐՁ  ԴԻՄԱՆԿԱՐԻ

ՅԱԿՈԲ ԱՒԵՏԻՔԵԱՆ

Չենք կարող ասել, թէ այս անգամ էլ նախագահ Սերժ Սարգսեանին յաջողուեց անակնկալի բերել հանրութեանը, երբ առաջարկելու պէս յայտարարեց Արմէն Սարգսեանի թեկնածութիւնը հանրապետութեան ապագայ նախագահի պաշտօնում: Օրեր առաջ արդէն, յատկապէս դիւանագիտական շրջանակներում, նաեւ մամուլում, այդ թւում նաեւ մեր թերթում, շրջանառւում էր նրա անունը «նախընտրելիների» խիստ սեղմ շրջանակում: Անձամբ ես պիտի նախընտրէի, որ նրա անունը որպէս թեկնածուի ոչ թէ հանրապետութեան նախագահը, այլ նրա գլխաւորած կուսակցութեան մէկ այլ ներկայացուցիչ, ասենք Ազգային ժողովում ՀՀԿ խմբակցութեան ղեկավարը յայտարարէր. այդպիսով, մէկ կողմից, կշեշտուէր մեր երկրի խորհրդարանական կացութաձեւի անցման փաստը, իսկ միւս կողմից գործող նախագահին կխնայուէր ապագայ նախագահի «թագադիրը» լինելու հանգամանքը հետագայ անպատեհութիւններից խուսափելու մտահոգութեամբ:

 

Ինչեւէ: Սա Հայաստանն է իր քաղաքական աւանդոյթներով:

 

Ամէն պարագայում նախագահ Սարգսեանի ընտրութիւնը կամ նախընտրութիւնը խիստ ուսումնասիրուած եւ մանրազնին հաշուարկուած քայլ էր, իսկական գրոսմայստերական քայլ: Քանզի, առաջին Արմէն Սարգսեանը ուսանողական նստարանից ու գիտական կոչումներից մինչեւ արտասահմանեան գիտական, դասախօսական ու պիզնէս միջավայր անցում, այնուհետեւ դիւանագիտական պաշտօններ, պիզնէս-միջնորդական առաքելութիւններ եւ ընդհուպ վարչապետական թէկուզ կարճատեւ պաշտօնավարութիւն, ինչպէս նաեւ մարդկային կամքի դրսեւորման իմաստով քաղցկեղի յաղթահարում եւ, այնուհետեւ, կրկին վերադարձ պիզնէսի ու դիւանագիտական առաքելութիւնների դաշտ, կազմում է նպատակասլաց քարիերայի մի ողջ շղթայ, որի գլխաւոր առանձնայատկութիւնը ինքնաշէն կամ ինքնաստեղծ (self-made) մարդ լինելն է: Նա չի ժառանգել ո՛չ հարստութիւն եւ ո՛չ էլ պաշտօն, այլ միայն իր պարսկահայ եւ արցախահայ նախնիներից փոխանցուած որակներ:

 

Երկրորդ՝  առաջադրուած-առաջարկուած նախագահի թեկնածուն ունի նաեւ ուշագրաւ մի այլ որակ` բնատուր տաղանդ յարաբերութիւններ ստեղծելու եւ, թերեւս նոյնքան կարեւոր, այդ յարաբերութիւնները պահպանելու ու խորացնելու: Կրկնում եմ բնատուր տաղանդ, որը օքսֆորտները կարող են կատարելագործել, սակայն չեն կարող ստեղծել: Եւ հաւանաբար հէնց այդ յատկանիշն է, որը անհրաժեշտ է առաւելաբար իբր արարողակարգային համարուող ապագայ նախագահի պաշտօնի համար: Յարաբերութիւններ որոնք ապագայ վարչապետական իշխանութեանը համահունչ, բայց ոչ- առաջնագծային քաղաքականութեանը խիստ անհրաժեշտ կլինեն լրացուցիչ տարբեր խողովակներով:

 

Երրորդ` շուրջ 30 տարուայ աշխատանքի բերումով, նաեւ ներքին հետաքրքրասիրութեամբ, Արմէն Սարգսեանը սերտ կապեր ու յարաբերութիւններ է ստեղծել ոչ միայն օտար, այլեւ սփիւռքահայ շրջանակների, աւելի շուտ լայն հանրութեանը յայտնի եւ անյայտ շատ գործարարների, բարերարների, մասնագիտական շրջանակների հետ, որոնք հետզհետէ գործնական նուազ հետաքրքրութիւն են ցուցաբերում առ Հայաստան տարբեր պատճառներով: Հետեւաբար նրան կյաջողուի, ենթադրում եմ, ջերմութիւն եւ գործնական շահագրգռութիւն հաղորդել նրանց եւ, միւս կողմից, սփիւռքահայ քապիտալը որպէս լծակ օգտագործել հայաստանեան պիզնէս միջավայրում կարգուկանոն մտցնելու ուղղութեամբ: Սակայն զգո՛յշ, սփիւռքը միայն մեծահարուստները չե՛ն: Նրա՛նք չէ, որ քաղաքականութիւն պէտք է թելադրեն: Այնտեղ միլիոնաւոր մարդիկ կան, հա՛յ մարդիկ, նուիրեա՛լ մարդիկ, որոնք մեր աւանդական կազմակերպութիւնների մէջ կամ դուրս իրենց կարիքների հետ ունեն նաեւ իրենց տեսակէտներն ու համոզումները, ձգտումներն ու ակնկալութիւնները:

 

Միով բանիւ, եթէ Արմէն Սարգսեանը նստի նախագահի աթոռին, Սահմանադրութեամբ իրեն հասնող իրաւասութիւնների սահմանում անգամ կլինի կարեւոր եւ անհրաժեշտ համալրում մեր քաղաքական էլիտայի կազմում ոչ միայն քաղաքակրթական, այլեւ կառավարման միջավայրի առողջացման, զարգացած եւ գիտակից երիտասարդութեանը ասպարէզ բերելու եւ ընդհանրապէս մեր երկրի իմէյջը գրաւիչ դարձնելու ուղղութեամբ:

 

Մինչ այդ սպասենք նրա պատասխանին եւ ընտրութեանը: