1992 Մարտ 3-ին, Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահի հրամանագիրով՝ ստեղծուեցաւ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամը, իբրեւ եզակի կառոյց մը, որ պիտի համախմբէր Հայաստանի եւ Սփիւռքի մէջ ապրող բոլոր այն հայերը, որոնք պատրաստակամ էին իրենց լուման եւ ջանքերը ներդնելու Հայաստանի նորաստեղծ հանրապետութեան եւ Արցախի կայուն զարգացման:
Հիմնադրամը, ստեղծման տարիէն, իրականցուց շարք մը խոշոր եւ օրհասական ծրագիրներ, որոնցմէ էին Արցախին եւ 1988-ի երկրաշարժի գօտիին պարբերական աջակցութիւնը, «Ձմեռ 93-94», «Բռնագաղթուածներ» ծրագիրները: Արցախին ցուցաբերած աջակցութիւնը կը կազմէր 4,7 միլիոն տոլար, աղէտի գօտիինը` 2,6: 1992-ին իրականացուած մեծութեամբ երրորդ ծրագիրը «Զանգեզուր»-ն էր` 1,3 միլիոն տոլար արժողութեամբ:
Արդէն 25 տարի, սիւնեցիները եւ Սիւնիքի մարզով անցնողները կ՝օգտուին բարւոք կառուցուած ճանապարհներէն եւ դժուար է պատկերացնել, որ ժամանակին ճանապարհներու փոխարէն եղած են անանցանելի հողատարածքներ կամ ժայռեր: 1992-ին, Հիմնադրամը յանձն առաւ Սիւնիքի մարզին մէջ երեք կարեւորագոյն ճանապարհի կառուցում: Առաջինը Մեղրի-Երեւան մայրուղիի Վայք-Սարաւան ճանապարհն էր` 1,3 քմ երկարութեամբ: Այդ ճանապարհին վրայ տեղադրուեցան ջրահեռացման խողովակներ, ստեղծուեցան ձնապաշտպանական շերտեր` տարուան ցանկացած եղանակի անվտանգ անցանելիութիւն ապահովելու համար:
Երկրորդը կառուցուեցաւ Մեղրի-Երեւան մայրուղիի Հալիձոր-Տաթեւ ճանապարհը: Իսկ երրորդ՝ վերականգնուեցաւ Քաջարան-Մեղրի ճանապարհի 70 քմ-անոց հատուածը:
«Զանգեզուր» ծրագիրը կը ներառէր նաեւ Գորիսի ռատիոհեռուստատեսային վերահաղորդիչ կայանի շէնքի եւ «Ակներ» աղբիւրներու ջրահաւաք կայանի կառուցումը: Ջրահաւաք կայանին շնորհիւ՝ 1992-ին Գորիսի բնակչութեան մօտ 30 տոկոսը ապահովուեցաւ խմելու ջուրով:
